Bugünün sıcak gündem unsuru TCMB tarafından yayınlanan kripto yönetmeliği. Türkiye’de kripto para ile yapılan ödeme süreçlerine, Resmi Gazete’de yayımlanan TCMB yönetmeliği ile yasak getirildi. Ayrıyeten TCMB, bugün yayımladığı bir basın duyurusunda bu kararın nedenini ayrıntılı bir biçimde açıkladı. Artık Türk kripto yatırımcılarını sarsan bu kararın kimleri etkilediği ve temelde nasıl değişiklikler getirdiği merak konusu. Piyasanın öncü isimleri de bu kapsamda TCMB yönetmeliğini yorumladı… İşte uzman isimlerden merak edilen sorulara yanıtlar….
İşte uzman isimlerden kripto para yönetmeliğine dair kritik yorumlar
- Avukat Oğuz Cihan Kılıç, yeni kripto yönetmeliği ile ilgili değerli açıklamalarda bulundu ve şunları söyledi: “Öncelikle yönetmelik, birinci defa kripto varlık tarifi yapıyor. Bu, Türkiye’de artık kripto varlıkların resmen ve hukuken tanınması ve tanımlanması manasına geliyor. Ancak bunun bir yönetmelikten ibâret olduğunu unutmayalım. Yönetmelikle, hiyerarşik olarak maddelerden aşağıdadır. Ayrıyeten Yönetmelik, sadec ödeme kuruluşlarına yönelik ve bu kapsamda yayınlandı. Özetle; kredi kartı ve gibisi araçlarla kripto para alım-satımı yapılamaz, kripto para hiçbir alışveriş için kullanılamaz, elektronik ödeme hizmeti sağlayıcısı kripto para hizmeti veremez.Yönetmelik, Türkiye’de kayıtlı olan ya da Türkiye’de süreç yapabilen elektronik ödeme sistemlerini kapsıyor. Bu durumda, global kredi kartı ödeme sistemleri de dâhil olmak üzere, Türkiye’de faal olan hiçbir elektronik ödeme sistemi kripto para ile süreç yapamaz, yaptıramaz.Burada “elektronik ödeme sistemi” dediğimiz kuruluşlara kripto para borsaları katiyen dâhil değil. Yâni kripto para borsalarını kullanmaya devâm edilebilir, buralardan süreç yapmaya devâm edilebilir. Esasen Yönetmelik, kripto para borsalarına da tüzel bir tarif getirmiş.Özetle; bence panik yapılacak bir durum kelam konusu değil. Devletin bilhassa döviz konusunda yaşamakta olduğu sorunlu günlere binâen, her geçen gün kripto para piyasasına karşı süratle büyüyen ilgiyi de hesaplayarak, bir “fren” sistemi getirdiğini söyleyebilirim.”
- Bloomberg HT televizyonu genel yayın direktörü ve ekonomist olan Gökhan Şen, bahse yönelik şu yorumda bulundu: “Ödeme işlevini toptan ortadan kaldırıyor. Lakin teknolojik gelişmeyi de bitiriyor bu karar. Böylelikle yalnızca spekülatif olarak kullanabilirsiniz ya da saklayıp paha saklama aracı yapabilirsiniz diyor. Yeniden borsalarınızı kullanıp alım-satım yapabilirsiniz. Bankalardan para çekebilirsiniz, ayrıca bir şey yapamazsınız lakin. Sanki bunlara aracılık etmek isteyen aracı kurumlar için şok oldu mu? Ayrıyeten birinci sefer bir tarif yapılmış ve varlık olarak nitelendirilmiş. Sermaye piyasasına tabi olmayacağını anlıyorum.
- Prof. Dr. Fatma Ulucan Özkul yeni kripto yönetmeliğini yorumladı ve şunları söyledi: “Kripto transferlerinde banka dışında hiçbir kurum aracılık edemez. Kayıt dışılığı önlemek için yapılmış bir düzenleme. Bankalar üzerinden tüm kripto süreçleri takip edilebilecek. Bir sonraki adımda vergi düzenlemesi gelir üzere düşünüyorum.
- Sabancı üniversitesi finans kürsüsü başkanlığını yürüten Profesör Tabip Özgür Demirtaş düzenlemeyi yorumladı ve şunları söyledi: “Türkiye bu teknolojiden ne kadar çok yararlanırsa, o kadar daha fazla kazanabilir. Akarsu önüne kum dağı yerine elektrik üretici koyalım. Turizmde bize rakip olan bir ülke, aykırısı bir karar ile bize fark atabilir.”
- Dr. Mete Tevetoğlu’dan da dikkat çeken bir yorum geldi: “Genelde en sonda söyleneni biz en başta söyleyelim. Kripto paralar yasaklanmadı. Pekala kripto para arzı yahut token arzı yasaklandı mı? Hayır kripto para arzı ve token arzı da yasaklanmadı. O hale piyasada mevcut kripto paralar yasak eser haline mi geldi? Hayır, yapılan düzenleme ile mevcut kripto paraları yasak eser haline getiren bir kural bulunmuyor. Birebir biçimde bundan sonra kripto para arzı da yasaklanmıyor.”
- Papara’nın CEO’su Ahmed Faruk Karslı’da TCMB yönetmeliğini kıymetlendirdi ve şunları söyledi: “Bizden ve öteki bölüm paydaşlarından bunlarla ilgili çok fazla bilgi talebinde bulunuldu. Bir düzenleme yapma gereği hasıl olmuş ve yapılacak en kolay düzenleme de yasaklamaktır. Uğraşmaktansa yasaklamayı tercih etmek çok daha kolay. Kripto varlıklara ait süreçler 2020 gelirlerimizin yüzde 10’u bile değil. Bir hukukçu ve 5 yıldır fintek dünyasında yer alan birisi olarak beni ülke ismine endişelendiren bir düzenleme bu. Yaratılmaya çalışılan faydayı sahiden anlayabilmiş değilim. Bence biraz manaya eksikliği var. Daha çok vakit geçirmek, kesim paydaşlarıyla konuşmak, anlamak gerekirdi diye düşünüyorum. Bugüne kadar biz Türkiye’de regülatörün dayanağını ardımızda hissettik. Benim bildiğim kadarıyla dünyada bir işi yapamayacağına yahut kripto paralarla ilgili bir faaliyette bulunamayacağına dair yapılan birinci düzenleme. Alınması gereken aksiyon neyse biz hepsini almaya açığız. Herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor.”
- Ekonomist Emre Alkin ise “Düzenleme değil yasaklama olmuş” halinde bir yorumda bulunarak kripto para yönetmeliğinin kısıtlayıcılığına dikkatleri çekti.
- Ekonomist Uğur Gürses ise kripto para yönetmeliğine yönelik şu değerlendirmede bulundu: “İlk bakışta bankacılık dışındaki ödeme ve elektronik para kuruluşlarını kısıtlayan, daha fazla ‘kara para kaygılı’ bir düzenleme üzere görünüyor. Düzenlemeye yasakla giren her otorite hüsranla çıkar. Geçmişte de birçok örneği var. Bu tıp yasaklar Fintech teşebbüslerini yurt dışına taşınmaya teşvik ediyor.
- Avukat Sima Baktaş’ta tartışmalı kararı yorumladı ve şunları söyledi: “Bu yönetmelik, 6493 sayılı kanun gereği elektronik para lisansı alan ödeme kuruluşları içindir. Bankalar için değil. Kripto paranızı borsalara yatırıp ya da kripto paranızı Türk Lirası’na çevirip bankalara gönderebilirsiniz. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası lisans verdiği ödeme kuruluşlarının direkt ve dolaylı olarak kripto para ödemelerinde aracı olmaması konusunda net bir hal sergiledi.
- Otomotiv müellifi Emre Özpeynirci mevzuya yönelik şunları söyledi: “Rolls-Royce ve Lotus’un Türkiye distribütörü olan Royal Motors Çarşamba günü kripto para kabul eden birinci otomotiv firması olduklarını açıklamıştı. Yalnızca bir gün sürdü.”