Ekonomide Nobel ödüllü Eugene Fama, önder kripto Bitcoin ve ‘güvenli liman’ altın konusunda görüşlerini paylaştı. Fama, Bitcoin’in gerçek kıymetinin sıfır olduğunu tez ediyor. Ayrıyeten, altının ‘korkunç’ bir enflasyon riskinden korunma olduğunu söylüyor.
“Altın berbat bir enflasyon muhafazası; Bitcoin’in gerçek bir bedeli yok!”
Varlık fiyatlandırması, portföy teorisi ve faal piyasa hipotezi konusundaki çalışmaları nedeniyle Eugene Fama, 2013 yılında Nobel Ödülü’nü kazandı. Chicago Üniversitesi Finans Profesörü Eugene Fama, Bitcoin ve altının uzun vadeli yatırım olarak makûs olduğunu söylüyor. Ekonomist, şu açıklamayı yapıyor:
Bu, piyasanın, Bitcoin’in bir bedelinin olmadığını anlamadığı bir durum. Şu anda, sanırım dolandırıcılar bile süreç yapmıyor ve elinde tutuyor. Muhtemelen süreç yapacaklar. Sonra öteki bir şey için çarçabuk vazgeçecekler. Zira çok riskli.
Fama, altın kelam konusu olduğunda, ‘son derece değişken bir fiyatı’ olduğunu kaydediyor. Mal ve hizmet fiyatlarına nazaran fiyatının çok değişken olması nedeniyle enflasyona karşı müthiş bir müdafaa olduğunu söz ediyor.
Enflasyon ve ABD doları
Kriptokoin.com’dan takip ettiğiniz üzere, ABD’de manşet enflasyon Haziran ayında %8,5 oldu. Böylelikle ABD, 40 yılın ikinci en yüksek düzeyini gördü. Eugene Fama, enflasyonun kendisini ‘çok endişelendirdiğini’ söylüyor. Bu bağlamda ekonomist, şu değerlendirmeyi yapıyor:
Enflasyonla uğraş etmek için eski günlerde Fed, rezerv arzını daraltırdı. Lakin artık bunu, rezervlerdeki faiz oranını yükselterek, insanları başka varlıkları elinde tutmaya yahut öbür bir şey yapmaya daha az istekli hale getirerek yapabileceğini düşünüyor. Lakin, soru şu ki, bu faiz oranı ne kadar yüksek olmalı?
Fama, “Fed, faiz oranlarını yüksek düzeylere çıkarsa bile enflasyonu sabitlemek için işe yarayıp yaramayacağını bilmiyoruz” diyor. Zira, bu rejimin daha evvel hiç olmadığını kaydediyor. Ayrıyeten, Fed Lideri Jerome Powell’ın yerinde olsaydı, “başka bir iş bulacağını” da kelamlarına ekliyor.
Etkin Piyasalar Hipotezi?
Etkin piyasa hipotezi (EMH), kısmen bu alandaki çalışmaları nedeniyle Nobel Mükafatı kazanan Fama ile yakından alakalı. EMH, mevcut tüm bilgiler esasen fiyatlandırılmış olduğundan, ortalama olarak piyasayı yenmenin mümkün olmadığını argüman ediyor. Fama, bunu şu biçimde açıklıyor:
EMH’nin yatırımcılar için gösterdiği ana sonuç, piyasayı yenmenin imkansız olması. Yani, temel olarak, pasif yatırım ilerlemenin yolu.
Fama ayrıyeten, insider trading’in EMH’yi zayıflatabileceğine işaret ediyor. Bu çerçevede, piyasaların insider trader’lar nedeniyle verimli olmadığı ihtarını ekliyor. Ekonomist, EMH’nin yönetilen fonlar üzerindeki tesirlerine ve teknik tahlile de değiniyor. Bunlar için şu yorumu yapıyor:
Aktif yöneticilere baktığınızda, herkes özel bilgilere sahip olduğunu tez ediyor ve birçoklarının yok. Teknik tahlile gelince, hakaret etmek istemiyorum, lakin temelde bunun umutsuz bir faaliyet olduğunu düşünüyorum.